Μύθοι για το κάπνισμα

Υπάρχουν μύθοι ή απλά κοινά ψέματα που μας κρατούν δέσμιους του τσιγάρου

1. Το τσιγάρο με ηρεμεί, μου μειώνει το άγχος.
2. Είναι δύσκολο να το κόψω
3. Το κόβω όποτε θέλω
4. Καπνίζω λίγο, δεν με βλάπτει.
5. Γιατί να το κόψω και να μην το μειώσω
6. Γιατί να μην καπνίζω light τσιγάρα;

Ας τους δούμε λοιπόν έναν-έναν για να τους καταρρίψουμε.

1. Το τσιγάρο με ηρεμεί, μου μειώνει το άγχος.

Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι καπνιστές όταν καπνίζουν αισθάνονται ότι χαλαρώνουν. Τι συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα; Ο εγκέφαλος του χρόνιου καπνιστή προσαρμόζεται στη λήψη νικοτίνης, έτσι ώστε όταν καπνίζει τα επίπεδα της ντοπαμίνης είναι φυσιολογικά. Όταν δεν καπνίζει τα επίπεδα ντοπαμίνης μειώνονται ραγδαία, προκαλώντας άγχος και δυσφορία. Ουσιαστικά εκείνο που συμβαίνει είναι ότι με το κάπνισμα ο καπνιστής απαλλάσσεται από το άγχος που του προκαλεί το στερητικό σύνδρομο της ίδιας της νικοτίνης.

2. Είναι δύσκολο να το κόψω

Όχι. Το στερητικό σύνδρομο της νικοτίνης που περιλαμβάνει: επιθυμία για τσιγάρο, άγχος, δυσκολία συγκέντρωσης, πείνα και δυσκολία στον ύπνο κορυφώνεται την πρώτη εβδομάδα μετά τη διακοπή του τσιγάρου και στη συνέχεια μειώνεται. Με τη φαρμακοθεραπεία που χορηγείται στα ιατρεία διακοπής καπνίσματος (βαρενικλίνη, βουπροπιόνη, υποκατάστατα νικοτίνης) και την κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη, τα παραπάνω συμπτώματα μειώνονται στο ελάχιστο. Τα συμπτώματα στέρησης συνήθως υποχωρούν πλήρως μετά από μερικές εβδομάδες, αν και η επιθυμία για κάπνισμα μπορεί να επανεμφανιστεί και αργότερα.

3. Το κόβω όποτε θέλω

Στον έλεγχο της ανθρώπινης συμπεριφοράς εμπλέκονται διάφορα υποσυστήματα του εγκεφάλου που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Εκείνο που συμβαίνει είναι ότι η νικοτίνη του τσιγάρου, όπως και όλες οι εξαρτησιογόνες ουσίες, επηρεάζει τα υποσυστήματα αυτά και υποκλέπτει μέχρι ένα βαθμό τον έλεγχο της συμπεριφοράς του ατόμου. Έτσι, το κάπνισμα αποκτά προτεραιότητα, δηλαδή γίνεται πιο σημαντικό, έναντι άλλων δραστηριοτήτων του καπνιστή. Ο εξαρτημένος καπνιστής λοιπόν, δεν μπορεί απλώς να το κόψει όποτε θέλει, επειδή ένα σημαντικό τμήμα του ελέγχου της συμπεριφοράς του επηρεάζεται από τη νικοτίνη. Μόνο ένα μικρό ποσοστό των καπνιστών τελικά καταφέρνουν να διακόψουν το κάπνισμα για μεγάλο διάστημα μόνοι τους.

4. Καπνίζω λίγο, δεν με βλάπτει.

Σε άτομα νεαρής ηλικίας το κάπνισμα ακόμα και μικρού αριθμού τσιγάρων, είναι δυνατόν να οδηγήσει σε εξάρτηση από τη νικοτίνη. Σε αυτές τις ηλικίες η εξάρτηση απο τη νικοτίνη σχετίζεται με το χρονικό διάστημα που καπνίζει κανείς συστηματικά και όχι με τον αριθμό των τσιγάρων. Έτσι, νέοι που καπνίζουν μικρό αριθμό τσιγάρων, αλλά καθημερινά, είναι πιθανόν να γίνουν εξαρτημένοι καπνιστές.

5. Γιατί να το κόψω και να μην το μειώσω;

Πάρα πολλοί πιστεύουν ότι το κάπνισμα λίγων τσιγάρων την ημέρα δεν είναι επιβλαβές. Παρότι όμως οι κίνδυνοι για την υγεία αυξάνονται όσο αυξάνεται ο αριθμός των τσιγάρων, πρέπει να γίνει σαφές ότι ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΣΦΑΛΕΣ όριο για το ΚΑΠΝΙΣΜΑ. Κάθε φορά που ο καπνός έρχεται σε επαφή με ένα ζωντανό κύτταρο προκαλείται κάποιου βαθμού βλάβη. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό όσων ξεκινούν το κάπνισμα ως περιστασιακοί καπνιστές στη συνέχεια γίνονται εξαρτημένοι καπνιστές. Ακόμα και το περιστασιακό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει βλάβη στην υγεία και να οδηγήσει σε εξάρτηση.

6. Γιατί να μην καπνίζω light τσιγάρα;

Πολλοί καπνιστές αντί να διακόψουν το κάπνισμα, επιλέγουν light τσιγάρα πιστεύοντας ότι έτσι επιβαρύνουν λιγότερο την υγεία τους. Εκείνο που συμβαίνει είναι ότι στα light τσιγάρα υπάρχουν μικρά ανοίγματα στο φίλτρο, στο σημείο όπου οι καπνιστές συνήθως τοποθετούν τα χείλη τους ή τα δάκτυλά τους όταν καπνίζουν. Κατ’ αυτό τον τρόπο, στο εργαστήριο μετράται μικρή ποσότητα πίσσας και νικοτίνης επειδή ο καπνός αναμειγνύεται με αέρα. Στην πραγματικότητα μόλις ο καπνιστής κλείσει με τα χείλη του ή τα δάκτυλα τα ανοίγματα στο φίλτρο, καπνίζει ένα κανονικό τσιγάρο. Δηλαδή, σε πραγματικές συνθήκες καπνίσματος τα light τσιγάρα επιβαρύνουν την υγεία όσο και τα κανονικά τσιγάρα.